حقیقت استاندارد ضدآب IP و ATM در گوشی و ساعت هوشمند

عبارت «ساعت هوشمند ضدآب» را خیلی از سایت‌ها درکنار محصول خود درج می‌کنند؛ اما آیا حقیقت دارد؟‌با بررسی سازوکار استانداردهای IP و ATM می‌توانید حقیقت استاندارد ضدآب را متوجه شوید و بالأخره ساعت هوشمندی که دوست داشتید را برای شنا بخرید. در ادامه به‌طور جامع مفهوم و نمره‌گذاری هر استاندارد را بررسی می‌کنیم. با ما همراه باشید.

استانداردهای ضدآب در ساعت هوشمند و گوشی

شفاف‌سازی میزان مقاومت یک دستگاه الکترونیکی مانند ساعت یا گوشی موبایل در خرید آگاهانه آن‌ها بسیار مؤثر است؛ چون کاربران مختلف براساس نیازهای متفاوتی دست به خرید می‌زنند. برخی در محیط‌هایی با دمای بالا مشغول به استفاده از ساعت یا گوشی خود هستند و برخی برای استفاده روزمره خرید می‌کنند؛ از این رو درک حقیقت استاندارد ضدآب بسیار مهم است. در این مقاله استانداردهای رایج ATM و IP و MIL-STD را بررسی می‌کنیم.

تفاوت دستگاه‌های مقاوم دربرابر آب و ضدآب

اصطلاح «ضدآب» از گمراه‌کننده‌ترین اصطلاحات در دنیای گجت‌های هوشمند الخصوص ساعت هوشمند است. اغلب خریداران به هوای اینکه ساعتی ضدآب خریده‌اند، آن را در معرض هر حادثه‌ای قرار می‌دهند. حقیقت اصطلاح مقاوم دربرابر آب یا مقاوم به آب یا Water Resistance متفاوت است. گجت‌های مقاوم به آب دربرابر ورود آب مقابله می‌کنند؛ اما وقتی از زمان و میزان آب قابل‌تحمل تجاوز شود، دچار خرابی می‌شوند. قابلیت مقاومت دربرابر آب در ساعت و گوشی‌های هوشمند در موقعیت‌های متنوع و متعددی به کمک کاربران می‌آید؛ از شستن روزانه دست‌ها و حمام کردن گرفته تا بارانی ناگهانی یا حتی افتادن ساعت یا گوشی در سینک ظرفشویی!

اصطلاح ضدآب یا Waterproof دنیای دیگری دارد! دستگاه‌های ضدآب برای کاربردهای خاصی ساخته می‌شوند. این دستگاه‌ها آستانه تحمل بسیار بالاتری دارند و بعد از مدت طولانی در عمق زیاد آب هم مثل روز اول کار می‌کنند. البته این اصطلاح درجه‌بندی دارد و معیاری مطلق نیست. ممکن است ساعت هوشمند شما فقط در نواحی کم‌عمق استخر قابلیت ضدآب داشته باشد درحالی‌که ساعت هوشمند یک غواص حرفه‌ای در فشار بسیار زیاد آب نیز سالم می‌ماند. استانداردهایی چون ATM و IP برای کمّی کردن اصطلاح‌های مقاوم به آب و ضدآب طراحی شده‌اند تا خریداران را با کمترین سردرگمی درمورد قدرت دستگاه مدنظر آگاه کنند. در ادامه جزئیات این دو استاندارد را شرح می‌دهیم.

استاندارد مقاومت MIL-STD؛ در حد نظامی!

همانطور که پیش‌تر گفتیم، برخی افراد گوشی خود را در شرایط محیط‌های سخت استفاده می‌کنند؛ کارخانه‌ها، معادن و حتی شهرهای گرمسیر از این دست محیط‌ها هستند. استاندارد MIL-STD که کوتاه‌شده‌ی Military Standard است، اولین‌بار توسط وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا جهت سنجش مقاومت تجهیزات نظامی این وزارتخانه به‌کار برده‌شد. بعدها شرکت‌های تولیدکننده دستگاه‌های الکترونیکی مخصوصاً لپ‌تاپ و تبلت از روش‌های این تست استفاده کردند تا قدرت محصولات تولیدی خود را به خریداران اثبات کنند. دستگاه‌های الکترونیکی در نسخه‌های مختلف این تست در شرایطی چون لرزش، شوک، گرما، سرما،‌ رطوبت و حتی شلیک گلوله سنجیده می‌شوند.

استاندارد محافظت ATM واقعاً ضدآب است؟

نام استاندارد ATM  ازکلمه‌ی اتمسفر یا Atmosphere منشأ می‌گیرد و بیانگر میزان مقاومت دستگاه در فشار آب است. برای اندازه‌گیری قدرت تحمل هر دستگاه در استاندارد ATM از دستگاه‌هایی استفاده می‌شود که فشار زیر آب را در اعماق مختلف شبیه‌سازی می‌کنند؛ تا زمانی که آستانه مقاومت دستگاه دربرابر فشار آب بدون نفوذ آب را تعیین کنند. براساس تست‌های صورت‌گرفته، این نتایج معتبرند:

• استاندارد ۱ATM و ۲ATM و ۳ATM استفاده از دستگاه را دربرابر پاشش آب ملایم (مانند شستن دست‌ها و باران ملایم) را تضمین می‌کنند.
• استاندارد ۵ATM برای استفاده در حمام و در موقعیت‌های پاشش آب ملایم و سریع کاربردی است.
• استاندارد ۱۰ATM استفاده از دستگاه را هنگام شنا و حتی غواصی ملایم تضمین می‌کند.
• استاندارد ۲۰ATM برای انواع تفریحات آبی مانند غواصی قابل‌استفاده است.

نکته‌ای که باید مدنظر داشته‌باشید، آزمایشگاهی بودن این تست‌هاست. ساعت‌های هوشمند برای تعیین استاندارد ATM در اعماق آب تست نمی‌شوند بلکه به‌کمک دستگاه‌های شبیه‌ساز در فشار آب مشابه قرار می‌گیرند؛ بنابراین احتمال تفاوت فشار آب هنگام استفاده واقعی به‌واسطه حرکات و دینامیک آب، دمای آب و ضربه‌ها و حرکات ناگهانی وجود دارد. از همین‌رو بااینکه ساعت هوشمندی با استاندارد ۳ATM روی کاغذ می‌تواند فشار آب ساکن تا عمق ۳۰ متری را دوام بیاورد، نمی‌توان به نفودناپذیری آن هنگام حمام و شنا کردن اعتماد کرد. کسی که قصد دارد تا عمق ۳۰ متری در آب ساکن از ساعت خود استفاده کند، به مشکلی برنمی‌خورد ولی اگر شنا با حرکت تند دست‌وپا ملاک باشد،‌ فشار آب از ۳ATM بیشتر می‌شود.

استاندارد IP در گوشی چیست؟

استاندارد IP یا Ingress Protection برای بیان میزان مقاومت یک دستگاه دربرابر ورود مواد جامد و آب به‌کار می‌رود. به احتمال زیاد این استاندارد را در مشخصات فنی گوشی‌های مختلف دیده‌اید. با بررسی استاندارد IP در وسایل الکترونیک می‌توان قبل از خرید از قدرت واقعی یک دستگاه دربرابر مواد جامد مانند خاک و آب مطمئن شد. کافی است به دو عدد روبه‌روی استاندارد IP مانند IP68 نگاهی بیندازید؛ عدد اول (از ۰ تا ۶) بیانگر قدرت دستگاه دربرابر مواد جامد و عدد دوم (از ۰ تا ۸) بیانگر قدرت آن دربرابر آب است. براساس تست‌های صورت‌گرفته، به این نتایج می‌توان اعتماد کرد:

استاندارد IP برای مواد جامد

• IP0X - مقاومتی دربرابر مواد جامد ندارد.
• IP1X - مقاوم دربرابر مواد جامد بزرگتر از ۵۰ میلی‌متر (مانند ضربه گوشی به دست)
• IP2X - مقاوم دربرابر مواد جامد بزرگتر از ۱۲میلی‌متر (مانند ضربه گوشی به انگشت‌های دست)
• IP3X - مقاوم دربرابر مواد جامد بزرگتر از ۲.۵ میلی‌متر (مانند برخورد با کابل،‌ سیم و...)
• IP4X - مقاوم دربرابر مواد جامد بزرگتر از یک میلی‌متر (مانند برخورد با سیم‌های نازک، پیچ، پیچ‌گوشی و...)
• IP5X - مقاومت دربرابر خاک صددرصد نیست اما آنقدر کامل است که گردوخاک به عملکرد گوشی ضربه نمی‌زند.
• IP6X - مقاومت دربرابر خاک کامل و نفوذناپذیر است.

استاندارد IP برای آب

• IPX0 - مقاومتی دربرابر آب ندارد.
• IPX1 - مقاوم دربرابر قطرات عمودی آب (مانند قطرات عرق یا شبنم صبحگاه)
• IPX2 - مقاوم دربرابر بارش قطرات آب با زاویه ۱۵ درجه از حالت عمودی (مانند باران ملایم یا نم نم باران)
• IPX3 - مقاوم دربرابر بارش قطرات آب با زاویه ۶۰ درجه از حالت عمودی (مانند باران)
• IPX4 - مقاوم دربرابر پاشش قطرات آب از تمام زوایا (مانند شستن دست‌ها،‌ ظرف‌ها و...)
• IPX5 - مقاوم دربرابر جریان آب از تمام زوایا (مانند شیرآب)
• IPX6 - مقاوم دربرابر فوران آب از تمام زوایا
• IPX7 - مقاوم دربرابر غوطه‌ور شدن در آب به‌مدت کوتاه و عمق کم (میزان دقیق مقاومت براساس سازنده فرق دارد)
• IPX8 - مشابه IPX7 اما قوی‌تر (میزان دقیق مقاومت براساس سازنده فرق دارد)

مقاومت ساعت هوشمند دربرابر آب دائمی است؟

حقیقت این است که تست‌های آزمایشگاهی روی ساعتی که به‌تازگی تولید‌شده و در بهترین شرایط قرار دارد انجام می‌شوند. با گذشت زمان، مواد به‌کاررفته در مهر و موم ساعت، ضربه‌های واردشده به ساعت و دمای محیط‌های مختلف بر میزان مقاومت آن دربرابر آب اثرگذار خواهد بود. بااینکه نمی‌توان عدد دقیقی برای میزان ماندگاری مقاومت دربرابر آب تعیین کرد، توصیه می‌شود ساعت هوشمند خود را براساس استاندارد دریافتی‌اش فقط در شرایطی که برای آن بهینه‌شده استفاده کنید. برخی کاربران ساعتی با مقاومت ۲ATM را به حمام می‌برند و سلامت آن را گزارش می‌کنند؛ بااین‌حال مقاومت آن ساعت دربرابر فشار آب حمام به درازا نخواهد کشید. همچنین علاوه‌بر استفاده متناسب با استاندارد دریافتی، پیشنهاد می‌کنیم اقدامات مراقبتی پس از تماس ساعت هوشمند با آب را هم اجرایی کنید. این اقدامات را در ادامه برای شما نوشته‌ایم.

چگونه از ساعت هوشمند خود در برابر آب مراقبت کنیم؟

1. برخی از ساعت‌های هوشمندی که برای شنا و حمام بهینه‌شده‌اند قابلیت تخلیه آب دارند. با فشردن این گزینه ساعت دچار ویبره داخلی می‌شود و آب واردشده را خارج می‌کند. با جست‌وجوی مدل ساعت خود می‌توانید از وجود یا عدم وجود این قابلیت مطلع شوید.
2. پس از هر بار تماس ساعت هوشمند خود با آب آن را یک دستمال نرم پاک کنید. رطوبت باقی‌ماننده ممکن است به ساعت آسیب بزند.
3. از ساعت هوشمند خود در محیط‌هایی با فشار آب بالا، دارای آب شور (مانند دریا) و محیط‌های بسیار مرطوب (مانند سونا یا دوش خیلی گرم) استفاده نکنید.
4. اگر ساعت از دستتان بیوفتد یا به اشکال دیگر ضربه بخورد ممکن است به قابلیت ضدآب آن آسیب وارد شود. بنابراین از آن به‌خوبی مراقبت کنید.
5. تغییر ناگهانی دمای محیط یا شتاب حرکت (مانند پرش ناگهانی) بر سلامت مکانیزم‌های ساعت هوشمند اثر می‌گذارد.
6. برای خشک کردن ساعت هوشمند خود از ابزارهایی با حرارت بالا مانند سشوار هرگز استفاده نکنید و آن را به‌‌مدت طولانی در معرض تابش مستقیم نور شدید خورشید قرار ندهید.
7. اگر آب به داخل ساعت هوشمند نفوذ کرد هرگز برای خشک کردن آن را محکم تکان ندهید یا به آن ضربه وارد نکنید زیرا آسیب را شدت می‌بخشد.

بیشتر بخوانید:

راهنمای خرید بهترین ساعت هوشمند: از ۱ میلیون تا ۵۰ میلیون

سؤالات پرتکرار

• استاندارد ATM چیست؟
  • در استاندارد ATM میزان فشار آبی که یک دستگاه می‌تواند تحمل کند سنجیده می‌شود تا آستانه مقاومت آن دربرابر آب مشخص کرد. هر یک ATM بیانگر یک bar فشار آب یا ۱۰ متر است. بنابراین ساعتی ۱ATM معادل مقاومت دربرابر آب ساکن تا عمق ۱۰ متری، ۲ATM تا عمق ۲۰ متری، ۳ATM تا عمق ۳۰ متری و الی آخر است. این استاندارد در محیط شبیه‌سازی‌شده تعیین می‌شود و حرکات و دینامیک آب، دمای آب و ضربه‌های ناگهانی را درنظر نمی‌گیرد.
• استاندارد محافظت IP چیست؟
  • استاندارد IP یا Ingress Protection برای بیان میزان مقاومت یک دستگاه دربرابر ورود مواد جامد و آب به‌کار می‌رود. در این استاندارد عدد اول (از ۰ تا ۶) بیانگر قدرت دستگاه دربرابر مواد جامد و عدد دوم (از ۰ تا ۸) بیانگر قدرت آن دربرابر آب است.
• استاندارد محافظت MIL-STD چیست؟
  • استاندارد MIL-STD یا Military Standard اولین‌بار برای سنجش تجهیزات وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا استفاده شد و اکنون قدرت و ماندگاری برخی از دستگاه‌های الکترونیکی مانند لپ‌تاپ یا تبلت در نسخه‌های مختلف این تست در شرایطی چون لرزش، شوک، گرما، سرما،‌ رطوبت و حتی شلیک گلوله سنجیده می‌شوند.
• بهترین استاندارد محافظت IP برای گوشی چیست؟
  • درحال‌حاضر بهترین استاندارد گوشی IP68 است.
• آیا ساعت هوشمند من ضدآب است؟
  • با بررسی مشخصات فنی ساعت هوشمند خود می‌توانید از میزان مقاومت آن دربرابر آب مطلع شوید. کافی است به گواهی ATM ساعت خود نگاهی بیندازید.
• آیا می‌توان با ساعت هوشمند شنا کرد؟
  • ساعت‌های هوشمندی که استاندارد ۱۰ATM را دریافت کنند برای شنا مناسب‌اند. ساعت‌های هوشمند با استاندارد ۵ATM در شرایط آب ساکن تا عمق ۵۰ متری تست‌شده‌اند و به‌احتمال‌زیاد اگر شنا با فشار کم (حرکات ملایم)‌ صورت بگیرند قابل‌استفاده‌اند.
• آیا می‌توان با ساعت هوشمند حمام کرد؟
  • ساعت‌های هوشمندی که استاندارد ۵ATM را دریافت کنند برای حمام قابل‌استفاده‌اند. ساعت‌های هوشمند با استاندارد ۳ATM در شرایط آب ساکن تا عمق ۳۰ متری تست‌شده‌اند و به‌احتمال‌زیاد اگر فشار آب حمام و دمای آب زیاد نباشد مناسب‌اند.